Herinneringen aan school zijn herinneringen aan een paar klasgenoten, aan een of twee docenten. Soms denk je terug aan het kattenkwaad dat je uithaalde bij een docent. Soms schiet de naam van een docent je te binnen, omdat hij zich op een of andere manier van andere docenten onderscheidde.
Vaker stel je je echter de vraag: "Hoe heette hij of zij toch ook alweer?"
Slechts heel af en toe verdwijnt de naam van een leraar geen seconde uit je geheugen, omdat hij zo bijzonder was. Harry Smits was die leraar. Iedere leerling die les van hem heeft gehad, zal zich zijn naam altijd blijven herinneren. Helaas is Harry vorige week overleden.
Pauzes zijn er om even bij te komen van een les; voor Harry waren het extra minuten om nog even wat uit te leggen aan een leerling die moeite met de stof had.
De gang is de route naar de personeelskamer waar je koffie drinkt en even wat bijpraat met een collega. Harry bereikte die personeelskamer vaak niet, omdat hij onderweg ernaartoe door een leerling werd aangeschoten, omdat deze nog even iets uitgelegd wilde hebben, of omdat de leerling gewoon zin had in een praatje.
Een examenfeest is mij altijd bijgebleven; alle docenten kregen een medaille van de leerlingen. De een omdat zijn schoenen altijd keurig gepoetst waren, een ander omdat zij thuis zo goed voor haar cavia zorgde. Het was niet allemaal even serieus. Tot de laatste medaille. Harry Smits werd op het podium geroepen waar hem de medaille werd omgehangen.
"Voor de leraar die altijd klaar staat voor zijn leerlingen. Voor de leraar die altijd vriendelijk en opgewekt is. Voor de leraar die altijd vrolijk door school loopt!"
Niet alleen was Harry belangrijk voor zijn leerlingen, ook was hij een geliefd collega met wie je graag over school - vooral over wiskunde- of andere zaken praatte.
Gedurende een aantal jaren maakten we met een aantal bevriende collega’s in het voorjaar een meerdaagse zeiltocht . Dit keer ging onze tocht richting Denemarken. In de haven van Schiermonnikoog hadden we anderhalve dag op goed weer gewacht maar toen het KNMI redelijk zeilweer voorspelde, vertrokken we 's avonds tegen een uur of zeven richting Kopenhagen. Al snel betrok de hemel en het briesje dat ons uit het haventje begeleidde, veranderde in een stormpje. Op zee werd het stormpje volwassen en groeide uit tot een met windkracht 9 of 10. De heldere hemel werd aardedonker en de regen gutste op ons neer. De golven werden huizenhoog. Drijfnat zaten we vastgesnoerd op de boot. Terugzeilen had geen zin, omdat de eerstvolgende haven in Duitsland net zo ver weg was als het veilige haventje dat we eerder op de avond verlaten hadden. We hebben de tocht overleefd.
's Ochtends legden we aan op een van de Duitse eilanden in de Noordzee. Om een beetje bij te komen van dit ongewilde avontuur, bleven we een dag aan wal en besloten pas de volgende ochtend om vijf uur de tocht naar het noorden voort te zetten.
Voor Harry Smits had het avontuur echter lang genoeg geduurd en hij deelde ons mee, dat hij terugging naar zijn veilige Amsterdam. Hoe hij van het eiland af moest komen, wist hij nog niet maar hier hield zijn zeiltocht op. Uiteindelijk mocht hij met een vissersboot meevaren naar Harlingen. Nog voor het donker was hij terug op zijn vertrouwde Koninginneweg. Dat was voor hem ook onmiddellijk de laatste keer; op de tochten daarna heeft Harry altijd ontbroken.
Jaren later liepen we samen over de gang richting personeelskamer. "Ik moet je wat vertellen. Het heilige vuur brandt op een te laag pitje!” Zo kondigde hij mij aan dat hij ging stoppen met lesgeven. Het heilige vuur brandde voor hem op een te laag pitje. Hij kon zijn leerling niet meer bieden waar zij recht op hadden.
Na zijn pensioen spraken we elkaar regelmatig en eens in de vijf of zes weken dronken we wat in de Veranda aan de Amstelveenseweg.
Dat waren fijne momenten. Ook toen hij al ziek was, maar toch steeds weer de kracht vond om op zijn fiets naar de Veranda te komen. Toen het met mij wat minder goed ging, bestond zijn eigen leed even niet. Hij sprak mij moed in.
Het heilige vuur is geblust. Het brandt niet meer, zal nooit meer flakkeren. Mede namens de (oud-)docenten en leerlingen wens ik Mirjam, (schoon)kinderen en kleinkinderen heel veel sterkte in deze moeilijke periode.
Rafi Meijers